Wat wij geleerd hebben na enkele jaren moestuinieren

Davy De Pauw
Door

Als je een eigen moestuin begint, heb je misschien de neiging om je groentetuin snel vol te zetten met alles wat kan. Voor je het weet heb je een overvloed aan groenten die je niet tijdig kan verwerken. Uitdelen is leuk maar na een tijdje heeft je familie het ook wel gehad met de overload aan o.a. courgettes. Hier enkele tips waarmee je als beginnende moestuinier aan de slag kan.

1. Kies jouw type moestuin & de optimale plek

Je kan groenten telen op een aantal manieren. Zo kan je kiezen voor een moestuinbak op hoogte, verhoogde bedden of rechtstreeks op een perceel zaaien. Het is vaak een kwestie van persoonlijke voorkeur.

  • Moestuinbakken
    Wij zijn begonnen in moestuinbakken van 160 cm x 120 cm x 50 cm. Dat was op zich aangenaam werken omdat je je niet helemaal moet bukken. Ideaal om ergonomisch te moestuinieren. Wil je echter een grotere moestuin, dan heb je al snel veel materiaal en grond nodig.

  • Percelen
    Ons eerste jaar op de volkstuin teelden we groenten rechtstreeks op de percelen. We zien deze manier heel vaak terugkomen. Voor ons bood het immense aardoppervlak te weinig overzicht en teveel extra opportuniteiten voor onkruid. Bij deze aanpak zorg je best voor duidelijke en brede paden. Verhinder onkruid door gebruik te maken van houtschors of tegels.

  • Verhoogde bedden
    Als nieuwe aanpak kozen wij voor verhoogde houten bedden met graspaden. Zo hopen we meer te genieten van het zaaien, verplanten en oogsten en minder tijd te spenderen aan het onkruidvrij maken van paden.

Opteer voor de aanpak waar jij je goed bij voelt of wat best past bij jouw tuinsituatie.

Moestuinbakken
Moestuinbakken
Percelen
Percelen
Verhoogde bedden
Verhoogde bedden
Percelen
Percelen
Moestuinbakken
Moestuinbakken
Verhoogde bedden
Verhoogde bedden

Denk daarbij ook aan de ligging van je moestuin. De meeste planten houden van een zonnige plek. Kies daarom een locatie met voldoende zonlicht. Maak je geen zorgen over schaduwplekjes. Er zijn voldoende groenten en kruiden die perfect floreren in halfschaduw omdat ze anders de neiging hebben door te schieten.

Bekijk de noden van je groenten en denk daarbij ook aan de hoogte van de volwassen plant. Wie weet kan je onder een hogere plant net een laaggroeiende plant zoals sla plaatsen die eerder schaduw verkiest. Zo combineer je groenten en benut je maximaal de beschikbare ruimte in de moestuin.

2. Start bescheiden

Mijn belangrijkste tip voor beginnende moestuiniers: start bescheiden. Zaai zeker niet alles in één keer, maar spreid de momenten waarop je zaait zodat je niet ineens 10 kroppen sla of kool moet oogsten. Ik zaai bijvoorbeeld om de 3 weken een nieuwe lading sla omdat we dit in de zomer vaak verwerken in gerechtjes of tussen een boterham.

Tip:

Bewaar sla in een vochtige handdoek dan kan je deze zeker een week vers in de frigo behouden.

Met bescheiden starten, bedoel ik ook zaai niet te veel. Toen ik begon, zaaide ik extra voor mochten er zaden niet ontkiemen. Dat zorgde vaak voor een teveel van dezelfde soort. Denk erover na om bij moeilijk kiembare zaden de ‘Deno methode’ te gebruiken. Wij passen dit toe bij o.a. pepers en paprika’s. Je legt zaden tussen een koffiefilter en maakt deze nat. Laat enkele dagen liggen in een gesloten plastiek zakje. Check na enkele dagen of het zaadje kiemt. Zorg daarbij dat de koffiefilter vochtig blijft.

Indien er een zaadje niet uitkomt, no stress. Je hebt vaak nog voldoende tijd om wat bij te zaaien.

Tip:

Hou bij hoeveel je oogst van een plant. Als je weet hoeveel courgettes je gemiddeld eet per jaar en hoeveel vruchten er aan een plant komen, dan weet je ook hoeveel planten je ongeveer nodig hebt om zelfvoorzienend te leven.

Conclusie

Zaai niet té veel én zorg voor een goede spreiding. Op die manier heb je tijd genoeg om je zaailingen goed op te kweken en het groeiproces te volgen. Mocht je last hebben van een plaag kan je snel schakelen. Start je te groot dan kan het snel overdonderend zijn.

3. Zaai groenten die je zelf lekker vindt.

In het tuincentrum en vooral online word je vaak overweldigd door het uitgebreid assortiment aan zaden. Uit enthousiasme heb je dan vaak een heel arsenaal in huis. Ik heb gemerkt dat je best focust op groenten die je vaak eet en makkelijk kan verwerken.

Sommige groenten zien er leuk uit maar missen dan smaak of je weet gewoon niet wat ermee aan te vangen.

APC 2587 3
Tip:

Wij reserveren 80% van de oppervlakte voor onze favoriete groenten die we vaak eten. 20% gebruiken we om te experimenteren met andere groenten, fruit en bloemen.

4. Kies het juiste zaaimoment

Staat op de verpakking dat je kan zaaien vanaf maart, maar vriezen buiten de pannen nog van het dak, wacht dan nog even. Staar je niet blind op de datum van de verpakking. Gezond verstand is meestal de beste raadgever.

Je kan er ook bewust voor kiezen om bepaalde zaden later te zaaien omdat de workload van de maand ervoor al te groot is. Of omdat je gewoon veel andere plannen hebt.

Leg dus de puzzel voor jezelf en kijk wat haalbaar is in functie van je agenda en het weer.

Je kan sowieso het moestuinseizoen verlengen door gebruik te maken van koepels, een koude bak, een polytunnel, een serre, … Dit stelt je in staat om wat vroeger te beginnen en wat langer aan het einde van het seizoen door te gaan.

5. Geef zaailingen een goede start door ze binnen voor te zaaien.

Wij zaaien heel veel voor in huis of in de serre. Zo heb je al ietwat matuurdere en stevigere plantjes voor ze de grond ingaan. Dit zorgt ervoor dat o.a. slakken beter wegblijven. Sommige plantjes willen niet verplant worden, deze zaai je beter rechtstreeks.

Let goed op dat je zaailingen op de juiste temperatuur opkweekt. Te warm zorgt voor slungelachtige zaailingen, te koud kiemen de zaden niet goed.

Door voor te zaaien kan je ook makkelijker successive planting of nateelt toepassen. Van zodra er iets geoogst wordt in de tuin, zet je direct iets anders in de plaats. Hierdoor maak je optimaal gebruik van de beschikbare ruimte en heb je meer oogst op hetzelfde oppervlak.

DSC 0040

6. Vergeet de kracht van de bodem niet

Eén van de belangrijkste factoren in je moestuin is je bodem. In de klassieke moestuinboeken lees je vaak over het belang van spitten, frezen of de bodem luchten met een woelvork.

Door verschillende boeken te lezen over de no-dig, of niet-spitten methode, geloven wij oprecht meer in deze aanpak. Door de bodem niet te spitten verstoor je het bodemvoedselweb niet. Dit systeem is noodzakelijk om planten de nodige voedingsstoffen te geven en helpt bij de regeling van watertoevoer.

Daarom laten wij de grond zo onaangeroerd mogelijk. Lekker ontspannend voor de rug en minder werk! De bodem mulchen we met organisch materiaal: een laag compost die we aanbrengen. Jaar na jaar wordt de bodem zo gezonder en rijker aan bodemleven, en een gezonde bodem zorgt voor gezondere planten!

7. Doe inspiratie op in de winter

In de winter zijn er wat minder klusjes in de tuin. Hét ideale moment om bij te lezen, je moestuinplan te maken, zaden te bestellen en oogstplannen in kaart te brengen.

Hoe groter je moestuin, hoe meer je kan nadenken over het verwerken van de oogst. Op een bepaald moment zit je diepvries vol. Maar misschien kan je de groente ook drogen, wecken, fermenteren of inmaken?

Wij gebruiken de winterperiode om kookboeken te doorbladeren en leuke recepten te indexeren in een spreadsheet. Zo heb je in het topseizoen alles direct bij de hand en kan je de oogst vers en snel verwerken.

IMG 6654

8. Voeg bloemen toe aan je moestuinplan

Bloemen staan niet alleen mooi in een moestuin, ze zijn ook heel functioneel.

Zo heb je prachtige plukbloemen die de nodige bestuivers lokken en eetbare bloemen die plagen op afstand houden. Denk dus goed na over welke bloemen je wil en waar je die zal plaatsen.

Lees meer over bloemen in de moestuin

9. Hou een dagboek bij

Noteer wat goed en fout loopt. Er komt zoveel op je af dat je het seizoen erna soms vergeten bent wat de learnings waren. Opschrijven kan hierbij helpen. Dit kan lekker ouderwets, met pen en notitieboekje, of zoals ons digitaal. Daarvoor kunnen we de app Day One zeker aanraden.

Je kan er zover in gaan als je zelf wil. Zo noteren wij:

  • Wat en wanneer we zaaien;
  • Hoe we het zaaiden: perspotje, tray, deno-methode, ...;
  • Kiemingsgraad van de zaden;
  • Wanneer we verpotten of uitplanten;
  • Welke plagen we hadden en wat we probeerden om het te bestrijden;
  • Wanneer we oogsten;
  • Hoeveel we oogsten.

Dit levert zeer interessante data op, die je het jaar erop kan gebruiken, om te weten hoeveel, wanneer en op welke manier je bepaalde zaden best zaait.

10. Maak een plan

Bij het lezen van dit artikel hoorde je me waarschijnlijk al komen… maar maak een moestuinplan!

Hoe beter je plant (haha, heb je hem?), hoe optimaler je de plaats benut en hoe rustiger je het seizoen tegemoet gaat. Kortom hoe succesvoller je moestuinseizoen.

En hoe wij dat concreet aanpakken vertel ik je in geuren en kleuren binnenkort in een apart artikel.

Jij nog tips? Deel ze gerust hier!
Alvast veel moestuinplezier!

Lieve groentjes
Davy

128568277
Trefwoorden:

Over Lieve Groentjes

Met Lieve Groentjes willen we ons reisverhaal vertellen. Maar misschien ook wel dat van jou. De zoektocht naar een gezond, gebalanceerd, duurzaam en leutig leven waar groenten en moestuinieren een centrale rol spelen.

Lees meer over Lieve Groentjes

Volg ons